Başlıklar
Tamam, hepimiz kedimizi, kedileri seviyoruz. Burada bir sorun yok.
Ama kedinin kumundan yayılan koku gerçekten büyük bir problem. Kedi idrarının amonyak kokusu bazen dayanılmaz bir hal alabiliyor.
Bu koku sadece bizim için değil kediler için de dayanılmaz. Eğer kum kirliyse ve kokuyorsa kediniz de kendine alternatif tuvalet yerleri aramaya başlayacaktır.
Bu yüzden doğru kumu bulmak önemli. Doğru kum kadar düzenli kum temizliği yapmak ve kumu belirli aralıklarla değiştirmek de önemli.
Piyasada onlarca markanın, farklı malzemelerden üretilmiş kedi kumları arasında seçim yapmak bazen kafa karıştırıcı olabiliyor. Kil var, topaklanan kil var, kristal kedi kumu var, geri dönüştürülmüş kağıt var, çam lifi var, kokulu var, iz bırakmayan var, mısır koçanı var….
Bu yazıda kedi kumu tavsiyesi dışında kedi kumu çeşitleri, bu kumların olumlu ve olumsuz yönleriyle kedi kumu seçerken nelere dikkat etmek gerekir konularında bazı bilgiler paylaşacağım.
En i̇yi kedi kumu (tavsiye)
SaniCat Active White Lotus Ultra topaklanan kedi kumu
İDRARI ÇOK HIZLI EMİYOR, KOKU KONTROLÜNDE ETKİLİ
Topaklanan ve parfümlü bir kedi kumu arıyorsanız SaniCat Active White Lotus’u öneririm. Beyaz kilden üretilen bu kum çok hızlı topaklanıyor ve idrarı hapsediyor. Temizlemesi kolay. Ayrıca lotus çiçeği kokusuyla (sabun, vanilya, mandalina gibi koku çeşitleri de var) kedi idrarı kokusunun ev içine yayılmasını büyük ölçüde engelliyor. Ama kendi kokusu çok ağır değil.
Kumdaki idrarı ve dışkıyı düzenli olarak temizlerseniz 6 litrelik kumu 30-35 gün kullanabilirsiniz.
Olumsuz yanı ambalajının üzerinde “tozsuz” yazsa da toz yapması. Kedinizin patisine yapışan kil için tuvaletten çıkış bölgesine bir paspas koymanızı öneririm. Ayrıca tozdan korunmak için kumu çöpe veya kedinizin tuvaletine doldururken yavaş dökün.
Kesinlikle tuvalete dökmeyin. Suyla temas ettiğinde sertleşiyor. Borularınızı tıkayacaktır. Bu durum tüm kil kedi kumları için geçerli. Temizlediğiniz topaklanmış parçaları da tuvalete atmayın, küçük bir torba içinde çöpe koyabilirsiniz.
5 aydan küçük yavru kediler için önerilmiyor. Ayrıca 3 yaşından küçük çocukların bulunduğu evlerde kullanımı tavsiye edilmiyor.
Topaklanan kedi kumu nedir? diye merak ediyorsanız yazının devamında anlattım. Kısaca bentonit kilinden üretilen kumun kedi idrarını çok kısa bir sürede emmesi ve top şeklinde sertleşmesi demek. Bu sayede temiz ve kirlenen parçalar ayırt edilebildiği için kumu temizlemesi çok daha kolay oluyor.
Perlinette kristal kedi kumu
ULTRA EMİCİ, KOKU ÖNLEYİCİ, TOZSUZ
“Yetişkin kediler için özel” olarak satılan Perlinette Kedi Kumu silika jel’den üretiliyor.
Silika parçaları (kristal) kendi ağırlığının 1.5 katı kadar sıvı tutabildiği için kedi idrarını çok hızlı emiyor. Temizlemesi kolay. Günlük olarak temizlerseniz hiç koku yapmıyor. Bir kedi için 1.5 litrelik paket 2 hafta kadar koku yapmadan gidiyor.
Birden fazla ve aynı tuvaleti kullanan kedisi olanlara özellikle öneririm. Kedinin patisine ve kürküne zor yapıştığı için evin içerisine fazla dağılmıyor ama açık bir kedi tuvaleti kullanıyorsanız kediniz dışkısını kapatmaya çalışırken tuvalet dışına biraz fazla yayılıyor. Tuvalet bölgesini 2-3 günde bir elektrikli süpürgeyle temizlemeniz gerekebilir.
Eski kumu çöpe yeni kumu kum kabına dökerken biraz toz kalkıyor ve nispeten pahalı bir kedi kumu.
Cats Best Original pelet kedi kumu
ORGANİK VE KOKUYA KARŞI ETKİLİ
Kil ve kristal kedi kumları size göre değilse Cat’s Best markasının %100 doğal, çam lifinden (çam kerestesi atıklarından) üretilen pelet (küçük ince silindirler) kedi kumunu deneyebilirsiniz.
Çam lifinden üretilen kedi kumları genellikle topaklanmıyor, hatta ıslanan peletler toz haline geliyor ve kum kabının altına çöküyor. Bu yüzden temizlemesi oldukça zor. Kumun kullanım süresini uzatmak için elekli bir kum kabı almanız gerrekiyor ve genel olarak temizleme işlemi epey vakit alıyor.
Ama Cat’s Best markasının çam peletleri içeren kumunun topaklanma özelliği var ve kolay temizleniyor. Yine de kil kadar sıkı topaklanmadığından temizlerken elekli bir kürek kullanmanızı öneririm. Bu sayede temiz ve kirlenmiş peletleri daha kolay ayırabilir, kumun kullanım süresini uzatabilirsiniz.
Yavru kediler için uygun bir kedi kumu.
Topaklanma özelliği ve doğal çam kokusu sayesinde koku oluşmasını etkili bir şekilde önlüyor.
Aynı markanın yine çam talaşından üretilen tozsuz, anti bakteriyel ve genç kediler için özel ürünleri de var.
Olumsuz yanları ise bazı kedilerin pelet kumlara pek alışamaması ve diğer kum seçeneklerine göre pahalı olması.
Lindo Cat Bebek Pudrası Kokulu bentonit kedi kumu
TOPAKLAŞAN, YÜKSEK ORANDA EMİCİ VE KOKU ÖNLEYİCİ
Bentonit kilinden üretilen diğer kedi kumları gibi yüksek miktarda sıvı tutma kapasitesi var ve ince bir toz şeklinde olduğu için çok hızlı topaklanarak kokunun yayılmasını önlüyor. Ben bebek pudrası kokulu olanı seviyorum ama farklı parfüm seçenekleri de var.
1-2 günde bir kum temizliği yaparsanız 5 kg’lık bir paket yaklaşık 1 ay dayanıyor. Kumu temizlemesi oldukça kolay.
Diğer topaklanan kedi kumlarına göre daha hesaplı sayılır.
Olumsuz yönleri ise kedinin patisine kolay yapışıyor ve onla birlikte eve dağılıyor. Mutlaka bir kedi paspası kullanmalısınız. Kumu değiştirirken de toz kalkmaması için yavaş yavaş dökün.
Ever Clean yapışmayan kedi kumu
AZ TOZLU, BÜYÜK GRANÜLLÜ, AKTİF KARBONLU
Kedinizin kumu nedeniyle evde toz sorunu yaşıyorsanız ama topaklanan kedi kumundan da vazgeçemiyorsanız Ever Clean’in yapışmayan kedi kumunu deneyebilirsiniz. Tozlardan tamamen kurtulacağınızı garanti etmiyor ama %99 kurtulacağınızı ambalaj üzerine yazmış.
Bu kumun bir diğer özelliği ise içinde aktif karbon olduğu için kokuya karşı çok etkili olması. Ayrıca parfüm seçenekleri de var.
Temizlemesi kolay olduğu için kullanım ömrü de uzun. 10 litrelik bir kutu ortalama 2 ay için yeterli.
Pahalı.
Kedi kumu seçerken nelere dikkat etmek gerekir?
İdeal bir kedi kumu çok sık değiştirmeye gerek kalmadan kullanılabilmeli, ev içinde idrar ve dışkı kokusu olmamalı, kediye zararı olmamalı ve hesaplı olmalı ancak en önemli nokta kedinizin bu kumu kullanmayı sevmesi ve kumuna kolay alışması. Çünkü örneğin kristal kedi kumu patilerine battığında veya kokulu kedi kumunun kokusu alerji yaptığında kumu kullanmayı reddedecek ve evin başka bir noktasını tuvalet olarak kullanmaya başlayacaktır.
Bu nedenle ideal kedi kumunu bulmak için bir süre deneme yanılma yöntemini kullanmanız gerekebilir.
Bu deneme yayılma sürecini kısaltabilmeniz için size yardımcı olacağını düşündüğüm “kedi kumu nasıl seçilir” başlıklarım şöyle;
Kedinizin güvenliği
Kediler bakımlarını yaparken kürklerine, patilerine yapışan kil, kristal veya kum hangi maddeden üretildiyse bunların bir kısmını sindirirler. Bu durum genellikle kedi için tehlikeli değildir ancak bazı yetişkin kedilerde, insanlarda ve diğer hayvanlarda da görülen “besin dışındaki şeylerin yenmesi” durumu olan pika sendromu olabilir. Böyle bir sorunu olan kedi sadece kürk ve patilerindeki tozları değil kabın içinde bulunan kumunu da yemeye çalışabilir ve çok miktarda kum sindirim sistemine girebilir.
Pika sendromu olan bir kedi, idrarı emme ve topaklanma özelliği olan kilden (bentonit) üretilmiş kumunu fazla miktarda yerse bu sindirim sisteminde tıkanmaya yol açabilir. Aynı durum silika jel’den üretilen kristal kedi kumları içinde geçerli.
Kedilerde pika sendromu çok yaygın olarak görülmez ama böyle bir durumdan şüpheleniyorsanız hemen bir veterinere danışmalısınız.
Pika sendromundan bağımsız olarak 4-5 aydan küçük yavru kediler etraflarını keşfederken pek çok şeyin tadına bakmak isterler. Kedi kumu da bu keşifler sırasında yedikleri şeyler arasındadır. Bu nedenle yavru kediniz için kum seçiminde onun sindirim sistemine zarar vermeyecek doğal, geri dönüştürülmüş malzemelerden üretilen kumları değerlendirebilirsiniz. Topaklaşan kedi kumları yavru kediler için önerilmez.
Koku kontrolü
Kedi idrarı biz de dahil olmak üzere tüm hayvanlar arasında en konsantre idrarlardan biridir. Bunun nedeni kedilerin pek çok hayvandan çok daha az su tüketmeleri ve böbreklerinin son derece verimli çalışmasıdır. Tabii idrar konsantre olunca kokusu da aynı oranda ağır oluyor.
Aslında bizim gibi kediler de kendi idrar kokularından hiç hoşlanmazlar. Eğer kumu düzenli olarak temizlemezseniz artan idrar kokusu kedinin kumu kullanmasına engel olacaktır.
Kedi idrarı kokusu için etkili pek çok kedi kumu seçeneği var.
Genel olarak topaklanan ve kristal kedi kumları idrarı hızla emdiği için kokunun dağılmasını önlüyor. Ayrıca parfümlü kedi kumları da seçenekler arasında. Ben kokuyu maskeleyen parfümlü kum yerine idrarı hızla emen kumları tercih ediyorum.
Hem kokuyu alsın hem doğal olsun diyorsanız çam lifinden veya ceviz kabuğundan üretilen doğal kedi kumlarını deneyebilirsiniz.
Evde kedi idrarı kokusunu önlemek/azaltmak için kum seçiminin dışında kum temizliği de önemli. Eğer kumu düzenli olarak temizleyip rutin bir kum değiştirme takvimi oluşturabilirseniz koku sorunu ortadan kalkacaktır.
Alerji
Bazı kediler kumda bulunan bazı bileşenlere (genellikle parfüme) alerji geliştirebilir.
Bazı kediler ise kumun kokusu alerji yapmasa da koku hoşlarına gitmediği için kumu kullanmayı bırakabilirler.
Kokuya ek olarak, çok toz çıkaran ince taneli bazı kumlar da kedilerde alerjiye neden olabilir. Böyle bir durumda toz yapmayan/iz bırakmayan kedi kumu kullanabilirsiniz.
Kedilerde alerji belirtileri yazımızda genel alerjenler ve korunma yolları hakkında daha fazla bilgi bulabilirsiniz.
Özel durumlar
Evde halkından birinin veya kedinizin astımı olabilir. Kil, veya diğer toz yapan kumlar astım ataklarını tetikleyebilir. Böyle bir durumunuz varsa etiketinde “toz çıkarmayan” yazan kumlardan biri satın alabilirsiniz. Ama şunu da ekleyeyim toz çıkarmayan kedi kumları bile bir miktar toz çıkarır. Tozdan daha etkili bir korunma için kum değiştirirken maske kullanabilirsiniz.
Kediniz cerrahi bir müdahale geçirdiyse ve dikişleri varsa ya da bir süre alçı, bandaj ve atel gibi bir şey kullanması gerekiyorsa bu dönem için kağıttan üretilen kedi kumu kullanabilirsiniz. Kil veya kristal kedi kumları dikiş bölgesine daha kolay yapışacağı için enfeksiyona yol açabilir. Ayrıca alçı, atel gibi malzemelerin içinde birikerek kaşıntıya neden olabilir.
Yavru kedinizi kuma daha kolay alıştırmak için kedilere çekici gelen özel kokular eklenmiş kedi kumu kullanabilirsiniz. Bu kumlarda genellikle kedilerin kokusunu sevdiği parfümler kullanılır. “Çekici kedi kumu” sadece yavru kediler için değil ara sıra kumun yerini unutan yaşlı kediler ve kumunu kullanmayı bırakan yetişkin kediler için de önerilir.
Fiyat
Kedi kumu fiyatı konusu biraz karışık çünkü “ucuz kedi kumu” olarak satılan bazı kum çeşitleri uzun dönemde daha pahalıya mal olabiliyor.
Genellikle idrarı iyi tutmayan, kokuyu önlemeyen bu kumları daha sık değiştirmek gerekir. İlk anda cebinizden daha az para çıksa da daha sık değiştirdiğiniz için kaliteli bir kedi kumuna kıyasla daha kısa sürede yenisini almanız gerekebilir.
Ucuz kedi kumu kullanmak uzun dönemde daha pahalıdır. İdrar kokusu da cabası.
Kedi kumu çeşitleri
Farklı malzemelerden üretilseler de temel olarak 3 kedi kumu çeşidi var.
- Kilden üretilen kedi kumu
- Silika jel’den üretilen kristal kedi kedi kumu
- Geri dönüştürülmüş malzemelerden üretilen kedi kumu
Bu üç kedi kumu çeşidi kendi içinde kategorilere ayrılsa da hangi kedi kumunu alırsanız alın bu kedi kumlarının bir versiyonu olacaktır.
Şimdi bu kedi kumu çeşitlerini, avantajlarını ve dezavantajlarına yakından bakalım.
Kil kedi kumu
Kil’den üretilen kedi kumları piyasadaki en eski kedi kumu çeşidi. Tercih edilmesinin sebebi ise kedi idrarını iyi emmesi, kirlenen kumun temiz kumdan kolayca ayrılabilmesi ve idrarın hemen kurumasını sağlayarak doğal bir koku önleyici etkisinin olması.
Eskiden sadece kilden üretilen kedi kumlarına kokuyu azaltması daha doğrusu bastırması artık parfümde ekliyorlar. Parfümün kediye ve kokuya etkisine yazının devamında daha geniş yer vereceğim.
Kilden üretilen kedi kumları kendi içinde ikiye ayrılıyor;
- Topaklanmayan kedi kumu
- Topaklanan kedi kumu (bazı markalar topaklaşan kedi kumu diye de adlandırıyor)
Topaklanmayan kedi kumu bildiğimiz, doğada bol miktarda bulunan kilden üretilirken topaklanan kedi kumları farklı bir kil türü olan sodyum bentonit’ten üretiliyor.
Bentonit kilinin bir türü olan sodyum bentonit’in en önemli özelliği kendi ağırlığın birkaç katı sıvı tutabilmesi ve sıvıyla temas ettiği zaman çok hızlı bir şekilde bir topak haline gelmesi.
Bu özelliği bentonit’i kedi kumu için ideal bir malzeme haline getiriyor. Tabii sadece kedi kumunda değil gıda sanayinde ağartma işlemlerinde, lastik, demir, seramik, boya sanayilerinde yaygın olarak kullanılan bir ürün.
Topaklanan kedi kumu (bentonit kili)
Topaklanan kedi kumunun çok satılmasının nedenlerini şöyle sıralayabilirim;
- Kedi idrarını hızla emmesi
- Kum içinde idrarı bir topak haline getirmesi
- Temizlenmesinin kolay olması
- Temiz kumla kirlenmiş kumun neredeyse tamamen ayrılabilmesi
- Kumun değiştirilmeden daha uzun süre kullanılabilmesi
Son madde, yani kumu değiştirmeden uzun süre kullanmak büyük oranda kumu ne sıklıkta temizlediğinize bağlı.
Yukarıdaki maddelere bakınca topaklanan kedi kumu süper bir ürün gibi görünüyor değil mi?
Evet, aslında özellikle eviniz küçükse, kedi kumunu yerleştirebileceğiniz özel bir alan yoksa ve yoğun bir iş temposuyla çalışıyorsanız topaklanan kedi kumu sizin için ideal olabilir. Ayrıca birden fazla kedinin kullanımı için de uygun.
Ama topaklanan kedi kumunun dezavantajları da var.
Öncelikle üretiminde kullanılan bentonit kilinin kediler için zararlı olduğu yönünde bazı görüşler var.
Bu kilin kedilerin patilerine, tüylerine yapışması ve kedi kendini temizlerken bu parçacıkların sindirim sistemine girmesinin bazı problemlere yol açabileceği söyleniyor.
Aşağı yukarı tüm ince kilden, jelden, kağıttan veya diğer maddelerden üretilen kedi kumları kedilerin patisine ve kürküne yapışabiliyor.
Ama bentonit’in kediler için zararlı olduğunu savunanlar, kendi ağırlığının birkaç katı su emen ve genişleyen bu kilin sindirim sistemine girdiğinde genişleyerek hayvanın midesinde, bağırsaklarında, yemek borusunda tıkanmalara yol açtığı görüşünde.
Bentonit kilinden topaklanan kedi kumu üretenler (buna bazı vetelerinerlerin de dahil olduğunu söylemeliyim) bentonit’in kediler için zararlı olduğuna dair hiçbir bilimsel araştırma olmadığını söylüyor.
Bu konuda bir diğer görüş ise, topaklanan kedi kumunun çok uzun yıllardır kullanılmasına rağmen bu kumdan dolayı sindirim sistemi tıkanan kedi sayısının çok az olmasının bu kilin kediler için zararlı olmadığı anlamına geldiği yönünde.
Karşı taraf ise bilimsel araştırma olmamasının bu araştırmaların özellikle yapılmamasına bağlıyor.
Bu arada şunu da söyleyeyim topaklanan kedi kumları yavru kediler için pek önerilmiyor. Çünkü yavru kediler sadece patilerini ve tüylerini temizlerken değil sadece meraktan da kumlarını yiyebiliyorlar ve midede şişen bu kum onlar için ölümcül bir tehlike yaratabilir.
Açıkçası ben 4 aydan küçük bir kedi için topaklanan kedi kumu kullanmam.
Sonuç olarak tartışma devam ederken topaklanan kedi kumu satışları da devam ediyor ve bu konunun netleşmesi için bilimsel araştırmaya ihtiyaç olduğu kesin.
Diğer killerden üretilen kedi kumları
Bentonit dışında kalan killerden üretilen kedi kumlarının da idrarı emme özelliği vardır ama idrarı bentonit kadar hızlı emmediği ve topaklanmadığı için idrar kumun içine daha fazla yayılır.
İdrar kumun içine yayıldığı için daha fazla koku yapar. Bunu önlemek için kumun içine zaman zaman az miktarda karbonat ekleyebilirsiniz. Fazlasının zararlı olduğunu unutmayın.
Topaklanmayan kilden üretilen kumun temizlenmesi topaklanan kedi kumlarına göre biraz daha zordur ve daha sık değiştirmek gerekir. Ama topaklaşan kedi kumuna göre hesaplıdır ve genel olarak kediler tarafından daha kolay kabul edilir.
Kil kedi kumlarının genel olarak olumsuz yönleri
Yukarıda topaklanan ve diğer killerden üretilen kedi kumlarının avantajları ve dezavantajlarını ayrı ayrı anlatmaya çalıştım. Bu başlıkta ise genel olarak kedi kumu olarak kil kullanmanın olumsuz yönlerinden bahsedeceğim.
Aslında benim için en can sıkıcı olumsuz yönü ince kilin çok toz yapması.
Kumu çöpe dökerken veya yenilerken çok fazla toz çıkıyor. Toz çıkmaması için ağır çekimde değiştirmek gerekiyor. Hatta bazı arkadaşlarım (hazır bu kadar yaygınken) maske takıyorlar.
Evde klima varsa ve kil kedi kumu kullanıyorsanız kum değişimi klimadan mümkün olduğunca uzakta yapın. Klima tüm tozu çekiyor ve filtresini daha sık değiştirmek gerekiyor.
Bu toz sadece kumu değiştirirken çıkmıyor. Ayrıca kedinin patilerine yapışan tozlar da kedi gezdikçe evin içine yayılıyor. Özellikle parlak parke yüzey veya koyu renk halı kaplı evler için bu durum tam bir kabus olabiliyor.
Tozun kedi patileriyle evin içine yayılmasını engellemek tam anlamıyla mümkün değil ama bazı tedbirler alarak büyük oranda azaltabilirsiniz.
Kedinin kumundan çıktığı alana genişçe bir paspas koyarak patilerine yapışan kilin paspasta kalmasını sağlayabilirsiniz.
Tozun eve yayılması için bir diğer önlem ise üstten girmeli bir kedi tuvaleti olabilir. Bu tip tuvaletler kedi çıkana kadar patisine yapışan killerin büyük bir kısmının kabın içine dökülmesini sağlıyor.
Büyük granüllü olan kil kedi kumları daha az toz yapıyor.
Özet olarak betonit kilinden üretilen kedi kumlarının çok hızlı topaklanma özelliği var ve bu özellik sayesinde temizlenmesi çok kolay. Kolay temizlenebildiği için kumu değiştirmeden uzun süre kullanabilirsiniz. Ancak 4-5 aydan küçük yavru kediler için önerilmiyor çünkü suyla temas ettiğinde şişen bu kil kedinin sindirim sisteminde sorunlara yol açabiliyor. Ayrıca kil kedi kumları genel olarak evin içine toz yayılmasına neden olabiliyor.
Kristal kedi kumu
Nemden zarar görebilecek elektronik eşya, ilaç ve gıda ambalajlarının içine konulan küçük torbaları hatırladınız mı? İşte kristal kedi kumu da o torbaların içinde bulunan, yüksek oranda nem/sıvı emme kapasitesine sahip silika jel’den üretiliyor.
Küçük kristal parçalarına benzediği için kristal kedi kumu olarak satılan bu kedi kumlarının en önemli avantajı üzerinde çok küçük gözenekler bulunan silika parçacıklarının kendi ağırlığının birkaç katı sıvıyı tutabilmesi.
Bu kadar çok miktarda sıvıyı tutabilmesi kedi kumu tamamen değiştirmeden daha uzun süreli kullanılabilmesine olanak tanıyor. Sadece bir kediniz varsa ve kumunu düzenli olarak temizliyorsanız kristal kedi kumunu değiştirmeden 15-20 gün hatta daha uzun süre kullanabilirsiniz.
Kristal kedi kumlarının topaklanma özelliği yok ama idrarla temas eden parçacıklar renk değiştirdiği için hangi bölümün kirli hangisinin temiz olduğunu kolayca görebiliyorsunuz.
Kilden üretilen kedi kumlarına göre çok daha az toz çıkarıyorlar. Ama az da olsa çıkan silika tozunu solumak hem sizin hem de kediniz için son derece zararlı. Bu nedenle kristal kedi kumu değiştirirken en güvenli yol kumu çok yavaş dökmek ve maske takmak. Çocuğunuz varsa değişim sırasında o bölgede bulunmamasını öneririm.
Ayrıca topaklanan kedi kumunda olduğu gibi silika’dan üretilen kristal kedi kumu için de bir tartışma var. Eğer kediniz bu kristal parçalarını düzenli olarak yerse sağlığı için oldukça tehlikeli sonuçlar ortaya çıkabilir. Bu durum özellikle her şeyin tadına bakmak isteyen yavru kediler için geçerli.
Kristal kedi kumu için özel bir durum daha var. Bazı kediler idrarın üstünü örtmek için kristal parçacıklarını tırmalamayı pek sevmiyor ve bu yüzden kedi kumu yerine idrarını başka bir alana yapmaya yönelebiliyor. Eğer kristal kedi kumuna yeni geçtiyseniz ve kediniz idrarını kumu dışında yerlere yapmaya başladıysa bunun nedeni silika parçalarına dokunmayı sevmemesi olabilir.
Son olarak kristal kedi kumları klasik kil kedi kumlarına göre daha pahalı. Ama daha az değiştirilmesi gerektiği için uzun süreli kullanımda aşağı yukarı aynı miktarda bütçe ayırmış oluyorsunuz.
Özet olarak kristal kedi kumları yüksek emici özelliği sayesinde uzun süreli kullanım sunuyor. Temizlenmesi nispeten kolay çünkü idrarla temas eden kristaller renk değiştiriyor. Öne çıkan en önemli dezavantajı pahalı olması.
Geri dönüştürülmüş malzemelerden üretilen kedi kumları
Geri dönüştürülmüş malzemelerden üretilen kedi kumları genel olarak sağlıklı ve “yeşil” seçeneklerden oluşuyor.
Kedi kumu olarak kullanılan ve biyolojik olarak tümüyle çözünebilen geri dönüştürülmüş maddeler arasında kağıt, ceviz kabuğu, çam, buğday, mısır, pancar küspesi ve soya fasulyesi gibi bitkisel ürünler bulunuyor.
Kağıt kedi kumu
Son yıllarda popülerliği gittikçe artan geri dönüştürülmüş kağıttan üretilen kedi kumları %100 doğal bir seçenek sunuyor. Pellet (küçük silindir şeritler) veya granül şeklinde bulabilirsiniz. ,
Pelet şeklinde üretilen kağıt kedi kumlarının topaklanma genel olarak özelliği yok ama küçük granül şeklinde olanlar topaklanıyor. Kil kadar topaklanmıyor tabii ama idrarın bulunduğu bölgeleri net olarak görebiliyorsunuz.
Pelet kağıt kumları temizlemek pek kolay değil o yüzden kumu sık sık değiştirmek gerekiyor. Granül olanlar biraz daha uzun süre gidiyor. Zaten koku önleme etkisi sıfıra yakın olduğu için isteseniz de istemeseniz de sık değiştirmek zorunda kalacaksınız.
Avantajları ise –ben pek tercih etmesem de– tuvalete dökülebilmesi, tamamen doğal olması ve hiç toz yapmaması.
Çam lifi kedi kumu
Kereste fabrikalarının atık ürünü olan çam talaşı liflerinden üretilen çam kedi kumu da genellikle pelet şeklinde satılıyor.
Topaklanması kile göre daha çok daha az. Kokuyu önlemede oldukça başarılı. Parfümlü değil ama çok güzel doğal bir çam kokusu yayıyor.
Bu kumla ilgili en büyük sorun dışkının talaş üzerinde kalması. Yani kediniz kakasını yapar yapmaz çöpe atmanız gerekiyor.
Kumu değiştirirken toz yapmıyor. Diğer pellet kumlar gibi bazı kediler bu kuma alışmakta zorluk çekebilir.
Çam lifinden üretilen kedi kumlarının hepsinin topaklanma özelliği yok. Hatta bazıları sıvıyla temas ettiğinde toza dönüşüyor ve temizlemesi neredeyse imkansız hale geliyor. Bu nedenle satın alacağınız ürün bilgilerini dikkatli okumanızı öneririm.
Mısır kedi kumu
Mısır koçanından üretilen bu kumların sıvı tutma özelliği oldukça iyi ve kokuyu önlemede de başarılı. Fakat kumun pek hoş olmayan kendi kokusunun olduğunu söylemeliyim.
Topaklaştığı için temizlemesi kolay ve uzun süre değiştirmeden kullanılabilir. Tek dezavantajı pelet şeklinde olmasına rağmen değiştirirken biraz fazla toz çıkarması.
Buğday kedi kumu
Buğday küspesinden üretilen kedi kumu topaklanma açısından mısır kedi kumuna göre daha iyi performans gösteriyor ama kokuyu tutma özelliği daha az. Ayrıca diğer doğal kedi kumlarına göre daha fazla toz yapıyor.
Ceviz kabuğu kedi kumu
Ceviz kabuklarının granüle dönüştürülmesiyle elde edilen bu kedi kumunun iri ve daha küçük taneli seçenekleri var. İri taneli olanları kediler genelde patilerine yapıştığı için kullanmayı pek sevmiyorlar.
İnce taneli olanların topaklanma özelliği var ve bu sayede geri dönüştürülen kağıttan üretilen kuma göre kokuyu tutma konusunda daha etkili. Temizlemesi de daha kolay. Ancak taneler küçüldükçe toz problemi ortaya çıkabiliyor.
Özet olarak pek çok doğal, geri dönüştürülmüş ve doğada kolay bir şekilde çözünen, ek katkı içermeyen malzemelerden üretilmiş kedi kumu seçeneğiniz var. Bu malzemelerin bazılarının topaklanma özelliği var, bazılarının yok. Bazıları idrar kokusunu önlemede oldukça etkili. Eğer kil veya kristal kedi kumlarına alternatif olarak daha doğa dostu bir çözüm arıyorsanız bu kedi kumlarını deneyebilirsiniz.
Diğer özelliklerine göre kedi kumu çeşitleri
İz bırakmayan kedi kumu
Ne kadar dikkatli olursanız olun özellikle ince taneli kedi kumu kullanıyorsanız kumdan gelen toz parçacıklarının evin içine yayılmasını önlemek epey zor. Ya kediniz idrarını kapatmaya çalışırken kum kutusunun etrafı toz içinde kalır ya da patilerine yapışan kum parçacıkları evin içine dağılır.
Bu küçük bir sorun gibi görünse de özellikle çocuklu evlerde dikkat edilmesi gereken bir nokta çünkü çocuğunuz olası kedi idrarına temas etmesi bazı sorunları da beraberinde getirebilir. İşin ev temizliği ve hijyeni kısmı da cabası.
Eğer kedi kumu seçerken önceliğiniz kumun evin içine yayılmaması ise “iz bırakmayan kedi kumu” seçenekleri mevcut. Ama hemen söyleyeyim, bu kumlar normal kedi kumlarına göre evin içine daha az yayılıyor fakat %100 garantisi yok. Yani bir kediyle birlikte yaşıyorsanız ve ince granüllü bir kedi kumu kullanıyorsanız evin içine bir miktar kum dağılmasını kabullenmeniz gerekiyor.
Ancak iz bırakmayan kedi kumu kullanıp bir de buna özel bir kum kutusu seçerseniz kumun yayılmasını büyük oranda önleyebilirsiniz. Kum kutusunun önüne ince bir kedi paspası (araç paspası da olabilir) koymak, üstten girmeli kum kutusu kullanmak seçenekleriniz arasında.
İz bırakmayan kedi kumu seçerken dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan biri granül parçalarının büyüklüğü. Büyük parçalı kumlar kedinin patisine daha zor yapışıyor ve evin içine daha az toz yayılıyor.
Büyük parçalı granüllerinden üretilen “iz bırakmayan kedi kumları”nın topaklanan ve topaklanmayan çeşitleri var. Ayrıca kumu değiştirirken ve temizlerken toz kaldırmayan kum çeşitleri de mevcut.
Kokulu kedi kumu
Kedi kumu seçiminde insanların en çok dikkat ettiği özelliklerden biri (belki de ilki) kumun idrar kokusunu ne kadar önleyebildiği.
Topaklaşan kedi kumları ve kristal kedi kumları yüksek emici özellikleri sayesinde genellikle kokuyu etkin bir şekilde hapsediyor ama bazen bu yeterli olmayabiliyor. Özellikle tuvaletinizde kedi kumunu koyacak kadar alanınız yoksa idrar kokusunun evin içine yayılma olasılığı çok yüksek.
Tabii markalar da tüketicilerin bu sorunu için pek çok farklı ürün geliştiriyor. Kokulu kedi kumları da bu ürünler arasında.
Kokusuz kedi kumları hangi malzemeden üretilirse üretilsin (kil, silika jel, talaş, kağıt…) herhangi bir ekstra koku içermez. Ancak bazen, özellikle kilden üretilen kumların içine idrar kokusunu bastırması için aktif karbon tozu veya bir miktar karbonat ilavesi yapılır. Ama bu kumlarda parfüm yoktur.
Kokulu kedi kumları ise kedinizin kumunda oluşabilecek idrar, dışkı, küf kokusu gibi kokuları bastırmak için parfüm içerir. Bu parfümler genellikle yapay, kimyasal maddelerden üretilmekle birlikte bazı kumlarda doğal içerikli kokular bulunur.
Zevkinize göre lavanta, pudra, çam ve daha onlarca farklı kokudan birini seçebilirsiniz. Ama burada sizin zevkiniz ikinci planda kalıyor çünkü kediniz kumun kokusundan hoşlanmazsa tuvaletini yapacak başka bir alan arayışına girebilir. Bu yüzden kedinizin sevdiği kokulu kedi kumunu bulmak için birkaç farlı kum denemeniz gerekebilir.
Kokulu kedi kumu kullanımında görülen bir diğer sorun ise bazı kedilerin bu kokulara alerjisi olmasıdır. Kediniz kum değişimden sonra sık sık hapşırmaya başlarsa veya kumunu kullanmayı reddederse büyük ihtimalle kumun kokusuna alerjisi var demektir.
Son olarak kokulu kedi kumları kedi idrarı kokusunu bastırmada oldukça etkili olsalar da yaptıkları “kokuyu bastırmak”tır. Yani koku gelmiyor diye kedinizin kumunu düzenli olarak temizlemeyi ve belirli aralıklarla kumu tümden değiştirmeyi ihmal etmemelisiniz.
Sonuç
Siz ve kediniz için en iyi kedi kumun hangisi olduğu, aslında kum kabını ne sıklıkta temizleyebildiğinize ve toz, koku gibi diğer etkenlerden hangisinin sizin için ön planda olduğuna bağlı.
Tabii kediniz için en iyi kumu seçerken onun rahatı, kumunu kullanmayı sevmesi, toza, kokuya alerjisi olup olmadığı bilmeniz de çok önemli.
Birkaç paragraf üstte de söylediğim gibi doğru kedi kumunu bulmak için birkaç deneme yapmanız gerekebilir. Hatta en az 2-3 kedi kumu deneyeceğinizi garanti edebilirim.
Kedi kumu fiyatları da seçim yaparken etkili oluyor ama bariz olarak ortalamanın üstünde fiyat etiketi olanlar dışında kalan kedi kumları arasında seçim yaparken kumun ne kadar süre kullanılabildiğine dikkat edin. Çünkü ucuz ama kısa kullanım süresi olan kedi kumları, pahalı ama temizlemesi kolay ve daha uzun süre dayanan kumlara göre daha pahalıya gelebiliyor.
Bu yazıda en iyi kumu bulma sürecini olabildiğince kısa tutabilmeniz için elimden geldiğince, bilgilerime, tecrübelerime dayanarak kedi kumu çeşitleri, hangi durumlar için hangi kumu kullanmanız gerektiği hakkında bilgilendirmeye çalıştım.
Umarım sizin için faydalı bir yazı olmuştur.
Gur gur’un, Speedy’nin ve Zeytin’nin arkadaşı. Bir de kabadayı gibi gezen, göbeğini dışarı çıkararak oturan bir “abi kedi” daha var ama onun adını bilmiyor, onun da arkadaşı (tek taraflı olabilir bu sevgi).
Bir cevap yazın