Başlıklar
Yumuşacık pelüş bir mavi oyuncak kedi hayal edin;
Şimdi de o hayalin tüm zarafeti, tatlı dili, cin gibi bakışlarıyla capcanlı karşınızda durduğunu…
Mavi Rus kedisini mıncıklamalara doyamazsınız!
Ama bunun için önce deneme süresini başarıyla atlatıp onayını almanız gerekiyor, çünkü fena halde utangaçtır!
10. yüzyıl Rusya’sının Archangel limanından kalkan gemilerle Avrupa’ya ulaşıp kısa sürede büyük bir hayran kitlesi kazanan Mavi Rus kedisi, bazen 25 yıla ulaşan 10-20 yıllık uzun ömrü boyunca üç konuda yemin etmiş gibidir:
Sonsuz aşkını adayacağı o çok özel insanı herkesten ayrı tutmak; insan ya da hayvan olsun yabancılarla hemen samimi olmamak ve elbette son nefesine kadar oyun, oyun ve yine oyun…
Irkının bir nişanesi olarak, zümrüt yeşili gözlerini; hafifçe dokunduğunuzda bile parmağınızın izini gösterecek kadar ipeksi, sık dokulu ve muhteşem mavi-gri kürkünü sükunetle taşır.
Çok konuşmaz, konuştuğunda da sesi, kürkü kadar yumuşak olur.
Bir güreşçiden çok bir atletinkine benzeyen orta büyüklükteki zarif ama kaslı; 3- 5.5 kg. arasındaki gövdesi, uzun bacaklarının ve oldukça küçük yuvarlak patilerinin üzerinde yükselir.
Kalabalık ve gürültülü ortamlar; mama saatinin belli olmadığı evler; yetersiz oyuncak koleksiyonu; yüksek enerjili afacan çocuklar; tanımadığı hayvanlar hiç onun tarzı değildir!
İletişim kurmak, sonsuz şefkatini ve sevgisini göstermek için sabırlı olmanızı, zaman tanımanızı, zekasına ve müthiş hafızasına saygı duyup ilginç oyunlar önermenizi bekler.
Sonrasında o size gelecektir zaten!
Evde kaç kişi olursa olsun ancak biriyle derin bir bağ oluşturur ve gözlerini ondan alamaz.
Haşere, kuş, tavşan gibi hayvanlar onun için karşı konulmaz avlardır. “tut- yakala”, “saklan-atıl”, “ışıklı topun peşine düş” oyunları için her gün vakit ayırmanızı bekler.
Ama zekası sayesinde o günkü duygu durumunuzu kontrol ederek size yakın sakin bir noktada da dinlenebilir.
Mavi Rus kedileri, tüm ırklar arasında genleri en güçlü, bünyesi en sağlam kedilerdendir. Kolay kolay hastalanmaz.
Az tüy döker, sık taranmaya ya da banyoya ihtiyaç duymaz.
Şimdi onu biraz daha yakından tanımaya, künyesini inceleyerek başlayalım:
Kısaca Mavi Rus Kedisi
- Irk: Kısa tüylü
- Ülke: Rusya
- Grubu: Tam zamanlı ev kedisi (gürültüden, yabancı insan ve hayvanlardan ürker)
- Görünüm: Sık, ipeksi kısa tüylü, çift katmanlı mavi kürk; ince kemikli uzun arka bacaklar; küçük yuvarlak patiler; uca doğru incelen uzun kuyruk; uzun kıvrak bir gövde; üçgenimsi geniş bir yüz; parlak, geniş yuvarlak yeşil gözler; tabanı geniş, uçlara doğru çok incelen ve şeffaflaşan kulaklar; 20- 25 cm boy; 36- 46 cm baş- kuyruk aralığı.
- Ağırlık: Dişiler 2.5- 4 kg, erkekler 3.5- 7 kg.
- Kürk: Sık dokulu alt katman, uçlara doğru gümüşi bir renk alan kadife dokusunda üst katmandan oluşan bir kürk. Kısa tüyler. Kedi ırklarında ‘mavi’ olarak tanımlanan, çok açık mavimsi bir griden koyu lacivert (gece mavisi) –gri arası tonlara kadar değişebilen, gölgelenen, desensiz, beneksiz tek kürk rengi.
- Göz rengi: Çeşitli tonlarda parlak bir yeşil.
- Yaşam süresi: 10- 20 yıl.
- Karakter: Zarif, zeki, meraklı, oyuncu, ürkek. Sahibine çok düşkün, yabancılara ve tanımadığı hayvanlara karşı çok utangaç. Fazla ilgi beklemez. Gürültüden, kalabalıklardan, rutininde ve çevresinde değişimden hoşlanmaz.
- Sosyal beceri: İlk anda düşük. İletişim kurabilmesi için güvene ve zamana ihtiyaç duyar.
- Enerji düzeyi: Orta.
- Özel beceri: Zekası ve hafızası dikkat çekicidir. Eve gizlenmiş favori oyuncaklarını kolaylıkla bulur. Çok küçük boşluklara girip saklanabilir. Kapı kollarını ustalıkla açar, aylar hatta yıllar sonra yeniden karşılaştığı ve sevdiği insanları tanır ve çekinmez. Avcı güdüleri gelişkin.
- Genetik hassasiyetler: Güçlü genleri sayesinde hemen hiç genetik sorun yaşamaz. Zor hastalanan, bağışıklığı yüksek bir bünyesi var.
- Özel Bakım: Bakımı en kolay kedilerden. Rutin bakımı dışında özel bir uygulamaya ihtiyaç duymaz.
Mavi Rus Kedisi Karakteri
Zehir gibi bir zekası, deyim yerindeyse “fil hafızası” olan, çekingen ama oyunbaz bir kedi.
Eğer bir Mavi Rus kedisi (Russian Blue) kedisi sahiplenmek niyetindeyseniz eve ilk kez geldiğinde ona biraz zaman tanıyın.
Büyük ihtimalle daha ilk anda en küçük ve karanlık köşeye sinecektir.
Bu arada, o günün, temizlik günü olmamasına, akşam misafir ağırlamamaya özen gösterin ve mümkünse televizyonunuzun ya da radyonuzun sesini yüksek düzeylerde tutmayın.
Çünkü bu ürkek ufaklık, sizle yaşayacağı maceranın başında önce ilişkinizi enine boyuna bir tartacak, tanışma faslını ağırdan alacak!
Kaldı ki; geldiği bu yeni ortamın güvenli olduğuna ikna olup saklandığı yerden kendi isteğiyle çıktığında, evin düzenini, sizin davranışlarınızı sessizce ve mesafeli olarak anlamaya çalışacak.
Eğer; ortalıkta bağırıp çağıran insanlar, heyecanla koşturup duran küçük çocuklar, çalışan bir süpürge, saç kurutma makinesi vb gürültülü ve çok hareketli bir ortam varsa saatlerce yüzünü göremezsiniz!
Bu minik mavi bulut, pek nazlı ve utangaçtır.
Huzurlu ve nispeten az sayıda insanın bulunduğu mekanları tercih eder.
Az ve öz konuşur, konuştuğunuzda o yumuşak sesi adeta kulağınızı okşar. Mama saatini geçirmediğiniz sürece!
Aksi takdirde bir hayli azar işiteceğiniz kesin.
Düzen sever, alıştığı zaman gerek evde yaşayanlar gerekse evin düzeni konusunda gayet rahat, mutlu, sevecen, ilgili olacaktır.
Değişimden hoşlanmaz. Bırakın sık ev değişikliğini, evde değişiklikten bile çok hazzetmez.
Öte yandan, huzurdan hoşlanması, egzersiz sevmemesi anlamına gelmiyor!
Tam bir oyun delisi ve av meraklısıdır. Ve sizden de gün içinde birlikte geçireceğiniz az da olsa oyun saatlerine sadık kalmanızı bekler.
Sizinle kuracağı ilişki açısından çok önemlidir bu.
Çünkü, alıştığı herkesle şefkatli ve keyifli bir arkadaşlık kursa da onun için tek gerçek dost, büyük aşk, muhteşem oyun eşi, harika yol arkadaşı her zaman ve sadece siz olacaksınız!
Bağlılığı ve size olan sevgisi her şeyin üstündedir.
Misafirlerinize başlangıçta biraz soğuk davranabilir, ama bu saldırgan ya da sinirli olacağı anlamına gelmiyor.
Sadece bir süre ortadan yok olabilir.
Öte yandan, çok zeki ve hafızası kuvvetli bir kedi olduğu için, sevdiği misafirleri asla unutmaz, yeniden geldiklerinde ‘merhaba, oyun oynayalım mı?’ demekten çekinmez!
Bu keskin zeka ve hafıza, oyuna biraz ara vermek için oyuncaklarını saklamaya kalktığınızda da en büyük silahı olur, gizlenmiş favori oyuncağını bulup çıkarmakta üstüne yoktur.
Evinizde kuş besliyorsanız kafeste tutmanız gerekecek, aksi takdirde avcı güdüleri son derece gelişkin olan bir Mavi Rus kedisi için bu, sürek avına davetiye çıkartmak olur!
Belki de bu özelliği nedeniyle bir Amerikan animasyonu olan Kediler ve Köpekler (Cats & Dogs) filminin ilkinde, bir Mavi Rus kedisi eğitimli bir suikastçı karakter olarak canlandırılmış!
Mavi Rus Kedisinin Sahne Korkusu
Dünyanın dört bir yanındaki gururlu Mavi Rus kedisi sahiplerinin, kedilerinin müthiş güzelliğini uluslararası kedi şovları ve yarışmalarda jüriye gösterebilmeleri ne yazık ki bir hayli meşakkatli oluyor.
Bırakın insan kalabalığı ve gürültüyü, en ufak bir yüksek ses ve eve gelmiş bir yabancı karşısında bile, nereye saklanacağını bilemeyen bir kedinin hıncahınç insan ve kediyle dolu büyük kapalı alanlarda podyuma çıkması çok zor!
Ancak, bazı yetiştiriciler bu sorunu aşabilmek için daha yavruyken eğitime başlıyor; birtakım şov sesi kayıtları dinletiyor, gevşeme teknikleri deniyor.
Hatta, şovdan önce kafesine parlak bir kristal yerleştirip ilgisini belli bir noktaya sabitlemek; bitkisel bazı reçetelerle kediyi gevşetmek gibi metotlar da kullanılıyor.
Bu durumda, utangaç mavi kedimizin insanlardan biraz çekinmesi gayet anlaşılabilir gibi duruyor, ne dersiniz?!
İlgi
Mavi Rus kedisi çok talepkar değildir.
Ama güven ve sabır üzerine kurulu ilişkinizde iki temel prensibi asla unutmamalısınız:
Mama saatlerine sadık kalın ve süresi ne olursa olsun her gün onun için oyun zamanı yaratın.
Çünkü hem düzen sever hem de oyun delisidir.
Başının okşanmasından çok keyif alır.
Bunlar dışında fiziksel sağlığı da yerindeyse evde olup olmamanız çok da önemli değil.
Hele, dışarıdaki kuşları, kelebekleri, gelip geçenleri seyretmek için uygun bir locası varsa, değmeyin keyfine…
Oyuna başlamadan önce uzun süre ‘bekle ve gör’ taktiğini uygular, sizden de o sabrı bekler.
Oyun
Ömrü boyunca oyun ve oyuncak peşinde koşacak, hevesli bir oyun arkadaşıdır.
Mavi Rus kedileri geç olgunlaşır, 3-4 yaşına kadar yavru dönemindeki yüksek enerjili, uzun süreli oyun rutinini pek değiştirmez.
Yakalamaca, ışıklı toplar, ucunda oyuncak fare ya da top olan ipli kedi oyuncakları, multi- lazerler çok ilgisini çeker.
Hiçbir şey bulamazsanız, ucuna metal bir çay kaşığı takacağınız bir parça yün ip ya da bir ince bir sicim bile iş görecektir.
Hatta tanıştığınız gün onu saklandığı yerden çıkarmak isterseniz, ayakkabı bağına bir mandal bağlayıp ileri geri atıp tutmanız yeterli.
Kısa bir süre sizi tedirgin ama dikkat kesilmiş gözlerle uzaktan izleyecek ve onu ürkütecek başka bir değişken yoksa, usulca gelip mandal oyununuza ortak olmak isteyecektir.
İnsanlarla İlişki
Dediğim gibi kedimiz ürkek;
İlk anda daha o size alışmadan yakalayıp mıncıklamaya çalışmanız; Çevresiyle henüz dokunarak, tutup sıkarak, atarak, iterek ilişki kurma aşamasında olan küçük çocuklarla baş başa bırakmanız pek yerinde olmaz.
Kalabalık, enerjisi yüksek bir ev ortamınız varsa Mavi Rus kedisinde çok fazla strese yol açabilir.
Ama birkaç kişilik ve kediniz özelinde nasıl ilişki kuracağını kavrayacak yaşa gelmiş çocuklarınız varsa, gerekli tanışma süresini tanırsanız, hem size keyif ve mutluluk verecek, hem de neşesiyle huzurunu hiç kaybetmeyecek mavi bir dostunuz oldu, demektir.
Yine de sarılıp sırnaşmaktan, kucakta oturmaktan pek de keyif aldığını söylemeden geçmeyeyim; böyle bir istek duyarsa bunu ancak sizinle yapacak, kalan aile bireyleri ve yabancılar bu seçimin dışında tutulacaktır!
Diğer Hayvanlarla Sosyalleşme
Mavi Rus kedilerinin diğer evcil hayvanlarla ilişkisi, insanlarla olandan farklı değildir. Başlangıçta çok ürkek davranır.
Çok heyecanlı, yüksek enerjili, ya da kıskanç ve gergin bir başka evcil hayvanla bir araya getirmek pek akıllıca olmaz.
Ancak, sakin, şefkatli ve arkadaş canlısı kedi ve köpeklerle, ilk anda bir süre ayrı tutarak, sonrasında da sizin gözetiminizde kendi istekleriyle birbirlerini tanımalarına fırsat vererek dostluk kurmalarına bir engel yok.
Bir Mavi Rus kedisinin bir başka evcil hayvanı tanıyıp yanında kendini rahat hissetmesi için türdeşlerine göre biraz daha uzun bir süreye ihtiyacı olabilir.
Ancak bir kez iyi bir ilişki kurduysa ve kendini güvende hissediyorsa, yeniden karşılaştıklarında aynı mesafeli tavrı göstermeyecektir.
Eğitilebilirlik Düzeyi
Mavi Rus kedileri zekidir.
Hafızaları da kum eğitimi gibi temel bilgileri çok çabuk kavramalarına olanak sağlar.
Çok katı ve kuralcı, onu ürkütecek bir eğitim metodu dışında sabır ve özen göstererek bazı basit komutları da öğretmeniz mümkün.
Çizgi Film Tarihinin Efsane Kedi- Fare İkilisi: Tom ve Jerry
20.yüzyılın ikinci yarısında televizyon yayıncılığına damgasını vurmuş, efsane çizgi film serisi Tom ve Jerry’yi hatırlayanlar, en azından ismine aşina olanlar vardır mutlaka:
Aklı fikri; evdeki obur, akıllı ve keyif düşkünü neşeli fare Jerry’yi, mümkünse bahçedeki köpekten gizlenerek yakalamakta olan mavi kedi Tom, bin bir dalavereyle tuzaklar kurar. Tabii, kafesteki minik sarı kuş da hedef tahtasındadır!
Bitmek bilmeyen bir kovalamaca yaşanır, durur.
Orijinali William Hanna ve Joseph Barbera tasarımı olan yüzlerce bölümlük bu unutulmaz animasyondaki Tom karakteri, bir yakalama ustası; sabırlı bir avcı; hafızası dikkat çekici olan Mavi Rus kedilerinden ilhamla yaratılmıştır.
Bu sevimli ikilinin maceraları, 7 kez Oskar’a layık görülmüş, 1940’lardan 2000’leri başına kadar nesiller boyu dünya çocuklarını ekran başına toplamayı başarmıştır.
Mavi Rus Kedisi Fiziksel Özellikleri
Genel Görünüm
Mavi Rus kedisinin, yumuşak ve ışıltılı gri-mavi tonlarda kısa tüylerle kaplı, zarif ama güçlü bir gövdesi var.
Orta büyüklükte bir kedi.
Ortalamadan daha küçük patilerin ve uzun bacakların taşıdığı bu gövde bir hayli kaslı aslında.
Ancak, bir halterci gibi ufak tefek ve şişkince hatlardan çok, bir yüzücü ya da voleybolcu gibi daha ince uzun bir silüete sahip.
Boyu ortalama bir kedininki civarındayken (20- 25 cm) vücudunun uzunluğu daha dikkat çekici (36- 46 cm).
Ucuna doğru incelen uzun kuyruğu, ince kemik yapısı, kafasının vücuduna oranı düşünüldüğünde; hemen her Mavi Rus kedisinin, adeta bir heykeltıraşın yetenekli ellerinden çıkmış son derece estetik bir formu olduğu söylenebilir.
Dişileri, çoğu kedi ırkında olduğu gibi erkeklere göre daha ufak tefek oluyor.
2.5- 4 kg olan bir dişi Mavi Rus kedisine karşılık, erkeklerin ortalama ağırlığı 3.5- 7kg arasında değişiyor.
Yüz
Mavi Rus kedisi, İki kulağının arasından hafifçe bastırılarak düzleştirilmiş gibi görünen bir kafaya; üçgenimsi olmasına rağmen yoğun, kısa ve yumuşak tüy katmanı nedeniyle yanlara doğru genişleyen bir yüze sahip.
Yüzüne çizilmiş; köşelerinde, yuvarlak iri capcanlı iki çift yeşil göz, bir adet düz hatlı burun olan görünmez bir üçgenin tüm kenarları neredeyse birbirine eşittir!
Üstelik gözlerinin üst sınırı ve kulaklarının tabanı arasındaki mesafe de hemen hemen aynıdır.
Bu çarpıcı yüz hatları, tabanı geniş ama uçlara doğru daralan dik ve açık kulaklarla tamamlanır.
Kulak içleri tüylüdür ama kulak içi derisi aşağıdan yukarıya doğru giderek incelir.
Hatta bu ince kulak içi derisi, ırkının iyi bir temsilcisi olarak kabul gören bir Mavi Rus kedisinde neredeyse arkasını gösterecek kadar şeffaf bir dokuda olur.
Ve o güzel yüzdeki mükemmel gözler; ister bir zümrüt gibi göz alıcı, ister derinlikli koyu bir ton olsun, her zaman yeşildir.
Kürk
Kucağınıza serilmiş bir Mavi Rus kedisi, ipek bir pijama giymişsiniz gibi hissettirebilir!
Bunun nedeni, çift katlı kürkünün eşsiz özelliği.
Alttaki yoğun kısa tüyler kedinin vücuduna 45 derecelik bir açıyla uzamıştır. Üst katmandaki tüylerin uçları ise çok açık bir gri tonundadır ki; bu iki özellik bir araya geldiğinde adeta ışıldayan, tüylerin lacivertten açık griye değişip durduğu yanılsaması yaratan yumuşacık bir kürk ortaya çıkar.
Kürk Rengi
Mavi Rus kedisinin tartışmasız ayırt edici iki özelliği var; gözleri yeşilden, kürkü de mavi ve tonlarından başka bir renk olamaz.
Adı üzerinde bu “Rus Mavisi” kedi, gümüşi ışıltılara sahip yumuşak kürkünde mavimsi bir grinin çok çeşitli tonları ve gölgeleriyle, aklımızı başımızdan alır!
Mavi Rus Kedisi ve Russian Shorthair Kedisi Farklı Irklar mı?
Neden ısrarla Mavi Rus kedisinin mavi kürk renginin altını çizdiğimi açıklayayım:
Mavi Rus kedisine bu mükemmel mavi tonları veren, aslında siyah tüyler üreten bir genin seyreltilmiş hali!
İki Mavi Rus kedisi çiftleştiğinde doğacak yavrular ebeveynleri gibi oluyor. Yani mavi.
Ama farklı renkler üretmek isteyen yetiştiriciler, zaman içinde söz konusu geni kullanarak siyah ya da beyaz Rus kedi nesilleri de üretmişler.
Bunlar, Russian Shorthair kedileri olarak adlandırılıyor.
Bir Mavi Rus kedisinin siyah Russian Shorthair’le çiftleşmesinden hem mavi hem siyah kediler doğarken; bir beyaz kediyle çiftleşmesinden mavi, siyah ve beyaz Russian Shorthair kediler olması yüksek olasılık.
Yani bu kısa tüylü Rus kedileri, bizim mavi kedimizin ırkından türetilmiş.
Russian Shorthair’lerin beyaz, siyah hatta bazı ülkelerde kızıl tonlarında olanları bile var.
İki kedi ırkının, kimi genler dışında değişmez ortak noktaları ise; çift katlı, yoğun, ipeksi kısa tüyleri, sadece yeşil olan göz renkleri ve yumuşak başlı, sahibine aşık ama yabancılara karşı utangaç davranışları.
Kısaca şöyle diyebiliriz; Bir Russian Shorthair kedisi, Mavi Rus kedisi geni taşıyabilir ama o özel mavi kürke sahip olmadığı sürece bu ünvanı alamaz!
Mavi Rus Kedisi Yavru Dönemi
Mavi Rus kedilerini, doğduktan sonraki 12 ile 16 hafta süresince annelerinden ayırmamak, yeterli sütü emmesine fırsat vermek yerinde olur.
Bazı Mavi Rus kedisi yavrularının gözleri başlangıçta sarı olur.
Gözbebeği çevresindeki yeşil ince daire kedi büyüdükçe genişler ve ortalama 4. aydan itibaren göz rengi tamamen yeşile döner.
Olgunluğa eriştiğinde ise bu yeşil gözler, hiç görmediğiniz kadar canlı ve parlak bir hal alacaktır.
Ayrıca, yine kimi Mavi Rus kedisi yavruları doğduklarında, kürklerinde tekir kedilerinkine benzer çok hafif, “hayalet şerit” denilen açık renkli çizgilere sahip olurlar.
Bu çizgiler kedi geliştikçe yok olur ve yerini tamamen pürüzsüz o mükemmel mavi- griye bırakır.
Yavrular son derece enerjik olur.
Sık sık ilgilenmek, oyun süresini uzun tutmak gerekebilir.
Mutlaka seveceği birkaç oyuncak bulundurun.
Çünkü bol miktardaki enerjisini atamazsa, çığırından çıkabilir ve mavi bir ateş topu gibi evin içinde oradan oraya atlayıp zıplayabilir!
Atletik becerileri, atlama, tırmanma kabiliyetleri yüksektir.
Bu dönemlerde tırmalama tahtasına alıştırmak çok daha kolay olur.
Pencere pervazına yumuşak bir dinlenme yastığı koymak da, siz evde olmadığınızda dışarıdaki hareketliliği izleyerek oyalanmasına yardımcı olur.
Günlük olarak,
20. Haftaya kadar 6 küçük öğün;
20- 30. Hafta arası 4 küçük öğün;
30- 40. Hafta arası da Günde 3 kereye kadar et, balık ve tavuk ağırlıklı, yavru kedilere özel hazırlanmış protein, mineral ve vitamin açısından zengin kaliteli kuru ya da yaş konserve mamalarla beslemek;
Anne sütü emdiği sürece ve sonrasında ayrıca süt vermemek (kedilerdeki laktoz intoleransı tehlikeli sonuçlar doğurabilir);
Fazla atıştırmalık alışkanlığı oluşturmamak,
Kedinizin sağlıklı büyümesi ve uzun ömürlü olması açısından birkaç öneri.
40 . haftadan sonra sabah ve akşam olmak üzere iki kez, veterinerinizin önereceği günlük mama miktarını paylaştırarak ve yanında bol miktarda taze suyla vermeniz yeterli olacaktır.
Mavi Rus Kedisi Bakımı
Tarama
Mavi Rus kedisi, taranmaya en az ihtiyaç duyan kedi ırklarından biri.
Çok az tüy döker, haftada bir kez taramak yeterli.
Tüylerinin çok kısa ve sık oluşu, bu taramalar sırasında kedinizin vücudunda herhangi bir kabuklanmayı, pire ya da buna benzer parazitleri kolayca fark etmenizi sağlar.
Böyle bir durumda veterinerinize danışmanız iyi olur.
Ayrıca, haftalık taramalar kedinizin derisindeki doğal yağın kürküne yayılmasını sağladığından, o kadifemsi dokunun parlaklığını ve korunmasını da kolaylaştırır.
Çoğu kedi gibi Mavi Rus kedileri de ilkbahar aylarında biraz daha fazla tüy dökebileceğinden belki bu tarama seanslarını haftada ikiye çıkarmanız gerekebilir.
Mavi Rus kedilerini yıkamanıza gerek yok.
Bir ev kedisi olarak, kendini düzenli olarak temizleyen ve haftalık olarak taradığınız mutlu bir Mavi Rus kedisi için banyoya ihtiyaç olmadığı gibi, zaten doğası gereği kaygılı ve narin psikolojisini de olumsuz yönde etkilemek istemezsiniz.
Dişler
Bir çocuk diş fırçası ya da kedilere özel tasarlanmış bir fırça ve petshoplarda bulabileceğiniz; et/balık gibi onu fırçalama sırasında sakin tutacak aromalı diş macunlarından edinmenizde fayda var.
Haftada bir, kedinizin dişlerini hafif ve dairesel hareketlerle arkadan öne doğru fırçalamak, diş etlerinde yine fazla bastırmadan masaj yaparak bir parça macun gezdirmek yeterli.
Böylelikle, diş ve diş etlerinde olası bir renk değişimi, kırılma, kanama, enfeksiyon, akıntı ya da ağız kokusu gibi sorunları zamanında fark etmek ve veterinerinize danışmak için fırsatınız olacaktır.
Kulaklar
Mavi Rus kedisinin kürkü ve göz rengi kadar tabanından uçlarına doğru giderek şeffaflaşan kulak içi derisi de sıra dışıdır.
Bu hassas deriyi ve kulak içi tüylerini sağlıklı tutmak için, haftada bir iki kez kontrol edin.
Eğer kirlenmişse, nemlendirilmiş bir pamuk yardımıyla deriyi zedelemeyecek şekilde hafifçe silerek temizleyebilirsiniz.
Kulağın geniş olan iç yüzeyini silmek yeterli.
Kulak kanalına pamuklu çubuk sokmaktan kesinlikle kaçının.
Bu arada kulaklarda bir akıntı ya da kızarıklık, inatçı bir leke görürseniz veterinerinize danışmayı ihmal etmeyin.
Her kulak için ayrı bir nemli pamuk ya da bez kullanmanızı tavsiye ederim.
Bu işlemi, kedinizin gözlerinde oluşmuş çapaklanmaları gidermek için de uygulayabilirsiniz.
Silerken gözlerinin kapalı olduğundan emin olun. Kullandığınız bezin çok ıslak olmamasına kulak veya göz içine su kaçmamasına özen gösterin.
Tırnaklar
Her kedili evde bir tırmalama tahtası olması gerektiğine inananlardanım.
Küçük yaşlarda tırnaklarını bu tahtaya sürterek törpülemeyi öğrenen bir kedi, hem tırnak kesimi gibi hiç de hoşlanmadığı bir rutini sık yaşamaktan, hem de sizi bu sıkıntılı, gergin bakım seansının stresinden biraz olsun kurtarır.
Üstelik, evdeki koltuk, örtü, mobilya vb eşyanın ömrü uzayacaktır!
Ancak, yine de iki haftada bir patisinin alt ve üstünden hafifçe bastırarak ortaya çıkmasını sağlayacağınız tırnaklarının durumunu kontrol etmeniz iyi olur.
Eğer tırnaklar patilerin altına doğru kıvrılmaya başlamışsa uçlarından bir kedi tırnak makasıyla kesmeniz gerekebilir.
Bu narin işlem sizde, hata yapma ve kedinize zarar verme kaygısı yaratıyorsa nasıl yapacağınızı veterinerinizden öğrenebilir ya da bir ziyaretinizde orada kestirebilirsiniz.
Beslenme
Bazı kedi ırklarının aksine, Mavi Rus kedilerinin beslenmesinde özel bir ihtiyaç olduğu söylenemez.
Günlük mamasını, sabah ve akşam olmak üzere ikiye bölerek vermek hem kedinizin bir anda tüm mamayı yalayıp yuttuktan sonra saatlerce aç kalıp huysuzluk yapmasını engeller hem de vereceğiniz mamayı çeşitlendirmenize olanak sağlar.
Kedinize yaşına uygun olarak hazır ve kaliteli, yüksek protein içerikli ama mineral ve vitamin ihtiyacını da karşılayacak tam mamalardan verebilirsiniz.
İster kuru formda, ister ıslak ve yarı ıslak konserve mama olsun; dönüşümlü olarak ve çeşitlendirerek (et/balık/tavuk) vermek doğru ve yeterli bir beslenme için iyi bir yol.
Kuru mamalar, uzun süre bozulmaz ve diş/ diş etlerinin gelişimi için faydalıdır ama, içerdikleri tuz ve yağ oranı yüksek olabilir.
Islak mamalar ise havayla temas ettiklerinde uzun süre tazeliklerini koruyamaz ama tuz ve yağ oranı daha düşüktür.
Ayrıca, evde kemiksiz/kılçıksız; sebze, sarımsak, soğan, yağ, süt vb katmadan (kedinizin sağlığını tehlikeye atabilir) haşlanmış protein kaynaklarından da vermeniz mümkün.
Mama kabının yanından taze su kabını da eksik etmeyin.
Her zaman olduğu gibi, bir kedinin bakım listesinde asla göz ardı edilmemesi gereken maddelerden biri de hiç kuşkusuz periyodik veteriner kontrolleri.
Yaşamının ilk yıllarında yoğunlaşan gerekli aşılarının veterinerinizin oluşturacağı aşı takvimine uygun olarak yaptırılması zaten olmazsa olmaz!
Ancak, görünürde hiçbir sorunu olmasa da yılda en az bir kez sağlık kontrolünden geçirilmesi, uzun ömürleriyle bilinen Mavi Rus kedilerinin bu süreyi mutlu ve sorunsuz yaşamasını kolaylaştıracaktır.
Peki, bir Mavi Rus kedisi ne tür sağlık sorunlarıyla karşılaşabilir?
Mavi Rus Kedilerinde Sık Görülen Hastalıklar
Mavi Rus kedisi, hemen hiç genetik sorunu olmayan, neredeyse eğilimli olduğu hiçbir hastalık bulunmayan nadir ırklardan.
Güçlü genleri, dayanıklı fiziksel yapısı onu adeta bir sağlık küpü yapıyor.
Ama bu, kediniz asla hastalanmaz anlamına gelmiyor elbette.
Sizin göstereceğiniz özenli bakım, dengeli/yeterli beslenme ve ilginin önemi büyük.
Az görülse de genel anlamda Mavi Rus kedilerinin karşılaşabileceği sağlık risklerine bir iki örnek vermek isterim:
Mesane Taşları
Kimi zaman kedinizin mesanesinde mineraller birikir ve zamanla katılaşarak irili ufaklı taşlar oluşturur. Bu taşlar, mesane duvarına zarar verebileceği gibi idrar yollarında ve mesanede enfeksiyonlara, tıkanmalara ve kötü huylu tümörlere de dönüşebilir.
Sık görülen sebeplerin başında; dengesiz beslenme, az su tüketimi, yüksek tuzlu mamalar, bazı sakinleştiriciler ve gıda takviyeleri geliyor.
Belirtileri
- İdrara çıkmada zorluk/ağrılı idrar
- Sık idrara çıkma
- İdrarda kan
- Şiddetli ya da sızıntı şeklinde işeme
- Kum kabı dışında farklı yerlerde idrar kaçırma
- Kronik idrar yolu enfeksiyonları
Önlem: Dengeli ve yeterli bir beslenme; kalitesiz ve çok miktarda kuru mamadan uzak durmak; bol ve taze su tüketimi; aşırı atıştırmalık tüketiminden ve veteriner tavsiyesi dışında gıda takviyelerinden kaçınmak bu tür taş oluşumlarının önüne geçmek için dikkat edilmesi gereken en önemli konular.
Teşhis: Eğer taş veya taşlar yeterince büyükse veterineriniz karın duvarını muayene ederek fark edebilir.
Öte yandan, ultrason, idrar tahlili ve gerekirse idrar kültürü gibi yöntemler, net bir sonuç ve taşın ne tür ve boyutta olduğuna dair bir fikir verecektir.
Tedavi: Taşın türü ve boyutu tedavinin şeklini ve seyrini belirleyecektir.
Veterinerin belirlediği kontrollü bir diyet uygulamak, su tüketimini arttırmak öncelikli.
Hatta kimi zaman küçük taşlarda kedi bu tedavinin ardından taşı, idrar yoluyla vücudundan atabilir.
Eğer daha ciddi boyutlarda taşlar varsa, cerrahi yolla çıkartılması gerekebilir.
Obezite
Her ev kedisi için potansiyel bir tehlike, her kedi dostu için de bir kabus olan aşırı kilo, Mavi Rus kedisi için de göz ardı edilmemesi gereken bir risk.
Yeterince egzersiz ve oyun şansı bulamayan ama buna karşılık çok mama tüketen bir Mavi Rus kedisi, çoğunlukla vaktini evde geçirdiğinden bir süre sonra kilo almaya başlayabilir.
Obezite, eğer gerekli önlemler alınmaz ve önüne geçilmezse diyabetten kalp rahatsızlıklarına, eklem sorunlarına kadar bir dizi ciddi hastalığa yol açar.
En önemli sebepleri arasında; dengesiz ve aşırı beslenme, az su tüketimi, tek tip beslenme tarzı, yetersiz egzersiz, yaşa bağlı eklem sorunları nedeniyle az hareket sayılabilir.
Daha çok 6- 8 yaşlarında, daha az hareket etmeye başlayan, miskinleşen ya da başka sağlık sorunları nedeniyle enerjisini kaybeden kedilerde görülüyor.
Kimi zaman kedi sahipleri olarak biz de; kediyi daha mutlu etmek için çok yedirmek; üşenip yeterli oyun zamanı yaratmamak, evde yenen yağlı ve tuzlu gıdalardan vermek gibi türlü yanlış yöntemle farkında olmadan bu sürece katkıda bulunuyoruz!
Doğrusu, kedinize yaşına uygun oran ve içerikte tüm ihtiyacını karşılayacak mamaları günde en fazla iki öğüne bölüştürerek vermek ve her gün mutlaka bir oyun ve hareket zamanı yaratmak onun mutluluğu için daha yararlı bir yol.
Kedinizin kendine has özelliklerini de göz önüne alarak uygun ağırlık/mama miktarı dengesini oluşturmak ve belirli periyotlarla kilo ölçümü yaptırmak için her zaman veterinerinize başvurun.
Mavi Rus Kedisi Tarihi
Rivayet çeşitli ama değişmeyen iki bilgi var;
Mavi Rus kedisinin atalarının, Rusya’nın kuzeyinden geldiği ve soğuk iklim nedeniyle kısa ama yoğun ve sık bir kürke sahip oldukları.
Tarihine ait en çok kabul gören hikayeye göreyse;
Mavi Rus kedisinin geçmiş macerası, limanda dolaşırken gemiciler tarafından yakalanıp teknelere bindirilen atalarının başlıyor!
İki yüzyıl kadar önce Rusya’nın, kutup dairesinin hemen altında bulunan Archangel Limanı çevresinde, ticaret gemilerinde çalışan denizcilerce keşfedilip Büyük Britanya ve Kuzey Avrupa’ya taşınıyor.
Kimi kaynaklar bu tarihi 16. Yüzyıla kadar genişletiyor.
Bazı ilginç, eğlenceli, hatta komik rivayeti de not düşmeden geçmeyeyim:
Söz konusu yüzyılda Rus çarlarının bu kedinin atalarını saraylarında besledikleri ve ayı avlamak için araziye çıktıklarında avcılık yeteneklerinden faydalandıkları;
Keyifsiz ve hasta bir Rus prensini iyileştirmek için şifa tılsımı olarak Mavi Rus kedisi kullanıldığı;
Hatta (sessizlikten ve huzurlu bir ortamdan hoşlanan bir kedi için bana kalırsa en imkansız ve absürt senaryo) Rus saraylarında, İngiliz soylularının konutlarında yan gelip yatmak yerine askerlerle savaş alanlarında savaşmış oldukları (pati patiye mi?!) gibi…
Biz yine çoğu kaynağın doğruladığı Kuzey Rusya-Avrupa gemi yolculuklarına geri dönelim:
Kesin olan, bu mavi kedilerin 19. yüzyılın sonlarına doğru Birleşik Krallık’ta ilk kez düzenlenen kedi şovlarında British Shorthair kedileriyle yarışmaya başladıkları.
Hatta 1912’de kendi sınıflamalarına sahip olana kadar yoğun kürkleri kafası karışan jüriden bir hayli ret cevabı almışlar!
Mavi Rus kedisi, takip eden yüzyılda Kuzey Amerika’da da popüler olmaya başlamış. Ama burada da kafaları karıştırmış; Archangel Blue, Archangel Kedisi, Foreign Blue; pek çok isimle anılmış. Ardından da 1930’ların sonlarında bir süre sadece Russian olarak adlandırılmış.
2. Dünya Savaşı patlak verdikten sonra kedimizin nüfusu dikkate değer ölçüde azalınca, yetiştiriciler işe el atmış ve ırkı yeniden oluşturmak için Siyam kedilerinin genlerinden yardım almışlar.
Ancak, bu değişiklik ırkta mavi rengin sürekliliğini bozmuş ve kürk renginde çeşitlilikler olunca 1950’lerde bu Siyam kedisi destekli ırkın standart özellikleri yeniden tanımlanmış, Russian Shorthair olarak tescil edilmeye başlanmış.
İşte tam da burada Russian Shorthair’lerin Mavi Rus kedileriyle yolları ayrılmış!
Takip eden on yılda, yetiştiriciler Mavi Rus kedisini, alameti farikası olan o eşsiz mavisine yeniden kavuşturmak ve özel bir ırk haline getirmek için çalışmaya devam etmişler.
Kuzey Avrupalı, İngiliz ve Amerikalı yetiştiriciler kedimizi, bugün bildiğimiz özellikleriyle Mavi Rus ırkına dönüştürecek olan nesilleri oluşturmuşlar.
Farklı üretimlerden ortaya çıkan nesiller, uluslararası çaptaki kedi sicil merkezlerinin beklentilerinin de çeşitlenmesine yol açmış.
Avrupa ve Amerika başta olmak üzere farklı bölgelerdeki kuruluşların standart ırk ölçütleri günümüzde hala bazı çok küçük farklılıklar gösterebiliyor.
Örnek olarak Mavi Rus genleri taşıyan ama siyah ve beyaz gibi farklı renklere de sahip olan Russian Shorthair kedileri, farklı klasmanlarda da olsa Avusturalya, İngiltere gibi ülkelerde tescil edilirken, diğer iki uluslararası kedi sicil merkezi CFA (Cat Fanciers’ Association) ve FIFe (Federation Internationale Feline), Mavi Rus kedisinin standart kürk özelliği ve rengi dışında hiçbir varyasyonunu kabul etmiyor.
Mavi Rus Kedisinin Türdeşlerinin Gelişimine Katkısı
Özgün fiziksel özellikleri ve sakin, iyi huylu karakteri nedeniyle Mavi Rus kedisi, birkaç yüzyıl boyunca yetiştiriciler için Havana Brown kedisi gibi başka ırklar oluşturmakta akla gelen ilk türlerden biriydi.
Öte yandan, uzun ömürlü ve genel sağlık göstergeleri yüksek, ama buna karşılık genetik hassasiyetleri olmayan bir ırk olduğu için başka ırkların daha sağlıklı nesillere kavuşmasına da katkı sağladı.
Mesela, Oriental Shorthair kedileri gibi, bazı ırkların genetik sorunlarını en aza indirmek için Mavi Rus kedilerinden faydalanıldı.
Yakın zamandaki en iyi örnek ise, 1980’lerde Amerika’da ortaya çıktı.
Bir Mavi Rus kedisiyle çiftleştirilen Ankara kedisi genlerine sahip bir kediden doğan yavrudan üretilmiş, nispeten yeni sayılabilecek bir ırk: Nebelung kedisi…
Nebelung kedisine özellikle değinmemin sebebi; görüntüsünün ve karakterinin neredeyse tıpatıp Mavi Rus kedisiyle aynı olması.
Günün birinde, hele de pek aşina değilseniz kabarık tüyleriyle yataktan yeni kalkmış gibi duran bir Mavi Rus kedisi görürseniz, bilin ki yanılıyorsunuz. Karşılaştığınız yüksek ihtimalle bir Nebelung kedisi olacaktır.
“Kimlik tespiti” için küçük birkaç tüyo vereyim:
Nebelung kedileri, kedimizle aynı ışıltılı mavi kürke sahip ama kimi zaman bu kürk beyaz da olabiliyor.
Diyelim ki; gördüğünüz kedi mavi; o halde en temel fark ilk anda olmasa da dikkatli gözlerden kaçmayacaktır: Nebelung kedisinin tüyleri daha uzun, kuyruğu daha gür ve kabarıktır.
Bu iki farklılık dışında diğer tüm özellikleriyle Mavi Rus kedisinin gen mirasını taşıyan Nebelung kedileri de güzellik tacını hak eder ancak uzun tüylü ırklardandır.
Görüldüğü gibi, her ne kadar endişeli ve mesafeli bir doğası olsa da bir Mavi Rus kedisi, farkında olmadan pek çok kedi ırkının doğuşunda, hastalıklarının iyileştirilmesinde etkin bir rol oynamış!
Zarif bedeni, masalsı mavi görüntüsü, hipnotize eden yeşil gözleri ve çekingen davranışlarına hayran kalıyoruz, doğru.
Ama aynı zamanda bir Mavi Rus kedisinin, dayanıklı fiziği, neredeyse kusursuz sağlık karnesiyle doğuştan gelen bir güce ve bizi hayatının biricik aşkı yapacak sonsuz sadakatte bir sevgiye sahip olduğunu da unutmayalım.
Tabii bir de, salonun dört bir köşesine dağıttığı oyuncaklarını toplayıp kutusuna kaldırmasını beklemenin faydasız olduğunu…
Yarınki oyun seansına kadar biraz dinlenmenizi tavsiye ederim!
Rahmetli Ferit ve Firdevs’in annesi. Tam bir hayvansever ama haşerat sevmez, fobisi var. Şirket müdürlüğü’nden emekli bir blog yazarı.
Bir cevap yazın